Opa, vertelt u nog eens van de oorlog ?
Een onderwerp, waar onderhand miljoenen bladzijden papier over zijn verschenen. Meest beproefde vakliteratuur. Om de waarheidsvinding te dienen. Om als lering te gebruiken opdat zo’n ramp nooit meer mag geschieden. Maar wie leerde er nu werkelijk van ? Ik vrees, dat nadien ieder betrokken land op de een of andere manier minstens één keer met een nieuwe oorlog te maken had. Of heeft.
Vertel nog eens over de oorlog ? Welke ? Natuurlijk, die tweede wereldoorlog.
Wie dit bewust heeft meegemaakt, heeft wat te vertellen. Al heb je niets te zeggen, ervaringen heeft iedereen. Van de meest onvoorstelbare gruwelen tot.. Ja, tot bijna geen bijzonderheden.
Laten we het dit keer maar minder bloederig houden !
>In de oorlog hadden alle mensen boven een bepaalde leeftijd het zogenaamde Persoonsbewijs. Daar stonden al je gegevens in vermeld en kon, als je werd aangehouden de politie zien, wie en wat je bent.
> Dat is dus net als nu ?
> Ja
>Maar waren er toen ook al terroristen ?
> Dat was nou het gekke! Als je nu een granaat schiet door de muur van een gerechtsgebouw, dan staat de minister van Justitie bijna te huilen, omdat de Rechtsstaat geweld wordt aangedaan. Maar degene, die het 55 jaar geleden gedaan zou hebben, was daarmee een Oorlogsheld geweest en er was een straat naar hem vernoemd !
> Dat snap ik niet !
>Dat is ook moeilijk te begrijpen. Het hangt er altijd maar van af, wie zegt de baas te zijn in een land. In de oorlog waren de Duitsers de baas, die hadden tegen de zin van de regering in het land bezet. Tegenwoordig zeggen ze >>hebben we een democratisch stelsel<<. Dat betekent, dat het volk het mag zeggen, wie de baas is. En daarvoor gaan we stemmen.
> Maar hoe kan dat dan? Er zijn partijen, die stemmen verliezen en die worden de regering. En andere partijen, die veel meer stemmen winnen, die mogen niet in de regering.
> Dat is nou politiek !
>Maar dat is dan toch niet eerlijk? Kan de politie daar niets tegen doen ?
>Nee, want de regering is ook de baas van de politie.
>En als je tegen de regering bent, word je dan terrorist?
>Nee hoor! Want terroristen doen andere mensen wat aan, om er zelf beter van te worden.
>Maar in die oorlog dan ?
> Toen was het de bedoeling, dat het land er beter van werd. Dat de bezetters hier niet goed konden werken en weer terug naar huis zouden gaan. Alleen, dat werkte toen niet. Want zij zochten na een terroristische daad altijd wel een groep mensen uit, die dan zwaar gestraft werden voor wat die oorlogshelden hadden uitgehaald.
>En zo’n Persoonsbewijs hielp dat dan die bezetters ?
>Eerst wel, maar er waren al gauw mensen, die ze erg mooi konden namaken, of vervalsen. Dan had je een Persoonsbewijs met onjuiste gegevens. Zo kon dan een lid van een Joodse familie laten ziet, dat hij geen jood is. En.. Het was ook goed tegen de honger !
>Moest je die dan opeten ?
>Nee, er was al voor de oorlog een distributiesysteem ingevoerd. Je kreeg allemaal distributiekaarten, die uit velletjes met bonnen bestonden. Iedere week werd bekend gemaakt welke nummers van de punten geldig zouden zijn in de volgende periode.
>En waar was dat dan voor ?
>Voor alles! Je kon het zo gek niet bedenken. Brood, vlees, textiel, tabak, snoepgoed, melk.
>Maar waarom deden ze dat dan? Was er dan zo weinig meer ?
> De duitsers haalden uit alle bezette landen daar de producten weg. Al hun mannen waren overal aan het vechten en konden dus niet op het land of in de fabrieken werken. Dus lieten ze de bezette landen hun voorraden aanvullen. Verder was er ook geen vervoer meer over zee. Dat was veel te gevaarlijk. Dus wat we vroeger uit »Indië« haalden, kwam ook nooit meer hier aan. Bananen, sinaasappels, pinda’s. En zo kon de overheid zelf bepalen, hoeveel de mensen mochten gebruiken aan eten, drinken, kleding, kolen en ga zo maar door.
Maar ook die distributiepunten konden nagemaakt worden. En dat deden ze ook. Voor de mensen, die ondergedoken waren, zoals die toenmalige terroristen, de oorlogshelden, maar ook Joden, vliegeniers, die boven Nederland werden omlaag geschoten. Je moest toen met je Persoonsbewijs naar het distributiekantoor om kaarten te halen. Zo was ook de vader van de journalist die al vele jaren in Moskou voor de NOS werkt, werkzaam op ‘n distributiekantoor.
>Moest je daarvoor ook nazie zijn ?
>Nee hoor! Helemaal niet. Al die wat je noemt publieke lichamen hadden veel gewone mensen als werknemer, maar er waren net als nu allerlei verschillende mensen daar werkzaam. Zodat je altijd moest uitkijken, want er kon altijd wel een verrader in jouw buurt werken. Naast de gewone diensten, brandweer, politie, spoorwegen, trams en bussen waren die ambtenaren van het distributiekantoor wel een oorlogsfenomeen. Net zoals de luchtbescherming !
>Wat was dat dan ?
>Wanneer er bombardementen werden verwacht, dat had de luchtbescherming dienst. Die moesten dan mensen redden, de boel regelen, zorgen, dat mensen, die er niets te maken hadden er niet bij konden. Zij liepen altijd met een helm op, of bij zich in blauwe overalls. En mochten zo, in uniform, ook in spertijd op straat.
>Wat was dan spertijd ?
>Dat vertel ik je een volgende keer wel weer eens.
