Rinse Reeling Brouwer: De God van Spinoza. Een theologische studie, Kok Kampen, 1998.
Zojuist heb ik dit interessante boek dichtgeklapt en geef er hier direct mijn indrukken over weer. Theoloog en universitair hoofddocent dogmageschiedenis en symboliek aan de Protestantse Theologische Universiteit Kampen, Rinse Reeling Brouwer, bezorgde mij met dit boek een spannend leesavontuur. Reeling Brouwer houdt zich in dit boek intensief met Spinoza bezig en vertelt (op blz 80) dat hij lange tijd predikant van de gemeente was waarvan de kerkeraad destijds de veroordeling van Koerbagh had geëist, en zegt dan: “Ik spreek uit, dat het nooit had mogen gebeuren en dat ik me er voor schaam.”
Maar laat ik eerst vertellen waarom ik aan dit boek begon. Want vanzelfsprekend was dat niet. Er moeten uiteraard redenen zijn waarom je een boek wilt lezen. Eerste was uiteraard: het belooft over Spinoza te gaan. En wat Spinoza betreft ben ik zo ongeveer een omnivoor. Maar toch geldt dat je niet alles kunt eten, zoveel is er verschenen aan secundaire en zelfs tertiaire literatuur: boeken over boeken over boeken over Spinoza (ad infinitum…). Waar sommige vreemde talen een hinderpaal kunnen zijn, krijgen boeken die in het Nederlands verschenen zijn een zekere voorrang. Maar dan nog – er moeten altijd bijkomende redenen zijn.
De recensie uit Trouw van 2 maart 1999 die bij despinoza.nl te vinden is, nodigde mij nog niet direct uit tot lezing. Maar deze zomer had de Ver. Het Spinozahuis de auteur uitgenodigd om op de zomercursus het lezen der brieven uit de Spinozacorrespondentie met theologische thema’s te begeleiden. Daar ontpopte zich voor