Spinoza zit in ‘Denkbewegingen’, maar zit daar niet echt lekker

0
417

Het boekje dat ik hier bespreek is speciaal geschreven voor het examenonderwerp filosofie voor de HAVO in 2011 t/m 2013 dat over de emoties zal gaan. Daarvoor is door de Begeleidingscommissie Filosofie in het Voortgezet Onderwijs dit boekje aanbevolen (zie 't vorige blog):

Mariëtte Willemsen, Denkbewegingen [uitgeverij Ambo/Anthos, Amsterdam, 2010; ISBN 9789026321962]

Dit is een best aardig en informatief boekje van 196 bladzijden over emoties, waarvan ca 90 bladzijden tekst van Mariëtte Willemsen, universitair docent moderne wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De andere helft van het boekje bestaat uit ‘primaire teksten’ waarvoor een keuze is gemaakt uit werk van Martha Nussbaum, William James, René Descartes, Spinoza, Quintilianus, Jean-Paul Sartre, Friedrich Nietzsche, David Hume, Aristoteles en Seneca.

In haar tekst geeft Willemsen een zowel enigszins historisch als actueel overzicht van het denken over emoties. Veel grijpt zij terug op Aristoteles, maar het accent ligt op het huidige filosofisch denken over en wetenschappelijk onderzoek naar emotie. Als een goede vondst beschouw ik het dat ze veel aandacht geeft aan de praktische inzet van emoties in de retorica – iets waar leerlingen iets aan kunnen hebben in hun spreekbeurten of debatten. Dat levert een zeer lezenswaardig hoofdstuk op. En ook een goede aanpak is dat ze een aantal basisemoties behandelt aan de hand van literatuur en film. Ook daarmee illustreert ze het nut van het kunnen beschikken over emotie-concepten bij het analyseren van cultuurproducten. Ze schrijft lekker vaardig en levert een prettig leesbaar boekje.

Als een groot voordeel van haar aanpak vind ik ook dat goed overkomt dat er verschillende benaderingen zijn en er op heel verschillende manieren naar emotieverschijnselen wordt gekeken en dat het geen materie is van ‘zo is het en niet anders’.