"Spinoza the atheist"? Niet doen…

0
466

"Spinoza in Vlaanderen" blijft – net als dit blog van mij – een eenmansbedrijfje van Karel D’huyvetters, met dit verschil dat hier op dit blog gereageerd kan worden, terwijl Karel het leuk vindt een steeds langere rij namen van “ondersteuners van Spinoza in Vlaanderen” op zijn site te krijgen. Inmiddels al 46. Als een van de laatsten heeft hij Steven Nadler geworven, van wie hij (met toestemming) tegelijk een artikeltje uit 2006 vertaalde en op de site zette: “Spinoza the atheist” werd “Spinoza atheïst” [zie hier]. Dat stukje is een verkorte en meer gepopulariseerde versie van de uitvoeriger interessante paragraaf “Pantheist or atheist?” in zijn boek uit datzelfde jaar: Spinoza’s Ethics. An introduction [CUP, 2006]. Waarbij het lijkt alsof het om een keuze tussen die twee gaat.

Nadler behandelt Spinoza’s verzet tegen de typering door Van Velthuysen dat hij atheïst zou zijn, maar vindt dat Spinoza’s levensstijl (die hij inbrengt) en de waarden die hij zegt te hanteren er niet toe doen. Door de gelijkstelling van God met de natuur en door de benadrukking dat de natuur geen doelen nastreeft en geen voorzienige bekommernis voor wie dan ook heeft, is volkomen duidelijk dat niets ervan nog lijkt op de God van de joden en de christenen. Om die reden werd Spinoza vanaf de 17e eeuw atheïst genoemd – en Nadler sluit zich hierbij aan.