Ben ik een hele poos bezig geweest om mij te oriënteren op de vraag naar of en hoe Spinoza aan de orde werd gesteld in de joodse historiografie en moest ik, zo meende ik, tot de slotsom komen dat er één relevant boekje in het Duits is, dat van Carsten Capkow (zie dit blog) en dat er een relevant recent boekje is dat de geschiedenis van de joodse historiografie behandelt, dat van Michael Brenner, dat echter weinig over Spinoza heeft (zie dit blog) – ik meende dus tot mijn spijt te moeten vaststellen dat er niet een in het Engels geschreven boek was dat geheel gewijd is aan de joodse receptie van Spinoza. *)
Blijkt dit boek al enige maanden te bestaan! Het was hier al gesignaleerd (blog 8 jan. en blog 1 mrt) en ik had het ook al een hele poos in huis, maar was er nog niet aan toegekomen om het goed in te kijken laat staan te lezen. Maar dit is dus nota bene het boek dat ik zocht! Daniel B. Schwartz: The First Modern Jew: Spinoza and the History of an Image. Princeton University Press, 2012.
Dit boek is in z’n geheel gewijd aan hoe de diverse joodse werelden Spinoza zijn gaan ontdekken en zich toe-eigenen. Ik ben erg enthousiast over dit boek, waarvan ik veel heb opgestoken. Juist ook over allerlei figuren die in de loop van de tijd Spinoza ontdekten als belangrijk voor hun leven en van wie ik er nogal wat op dit blog heb vermeld, over wie ik soms grote moeite moest doen om informatie te vinden. In dit boek tref je dat alles uitgebreid aan. We lezen over filosofen en schilders, politici en dichters die zich met Spinoza bezig hielden. Schwartz geeft een cultuurgeschiedenis, waarbinnen ideeëngeschiedenis een onderdeel is. Het gaat hem niet zozeer om de werkelijke, historische Spinoza, maar om de verbeelde Spinoza, zoals ook de ondertitel al aangeeft: the history of an image. Niet de historie, maar de herinnering. Daarin zie je de invloed van zijn leermeester, Yozef H. Yerushalmi (zie dit blog), die het was die hem dit onderwerp voor zijn doctoreren aanbeval.