Spinoza en Quantum Veld Theorie

0
392

In Glimpses of Spinoza (1983, zie hier) heeft Jonathan Bennet deze alinea:  “Probably the truest and best part of all this is the theory in Part 1 about things in space. Spinoza says that there is, really and basically, only one extended thing; it is (though he does not say so explicitly) space; and what we call things in space are really thickenings of space, as it were. A “movement of a stone” through the air is, at the deepest metaphysical level, comparable with the “movement of a thaw” across a countryside. In the latter case we know quite well that nothing really moves: There are merely alterations in which bits of the countryside are frozen and which are not. Analogously, Spinoza holds that, in what we call the movement of a body through space, really (deep down) nothing moves: There are merely alterations in which bits of space are stony and which are airy. He has good reasons for this strange-sounding theory, but I cannot expound them here.

Welnu, in zijn A Study of Spinoza’s Ethics uit het jaar erop ging hij verder op dat onderwerp in [zie deze passage in books.google]. Naar aanleiding van zijn analyse in dat boek schreven Lotje Wansbeek (promovendus op het Kern­fysisch Versneller Instituut aan een onderzoek naar schending van links-rechts symmetrie op sub-atomair niveau) en Clazina Wansbeek (student filosofie en wiskun­de aan de Rijks Universiteit Groningen) in: Qualia (kwartaalblad, uitgegeven door STUFF, de studievereniging van de Faculteit Wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen, jaargang 5, nr 4) het artikel: Natuurkunde en filosofie: het ware verhaal. Aflevering 3: Spinoza en quantum field theory. Met hun toestemming plaats ik het in dit blog en op de website zodat het desgewenst makkelijker te printen is.

Ik denk niet dat Bennett bedoelt Spinoza als voorloper van de Quantum Veld Theorie naar voren te schuiven. Maar het geeft aan dat de structuur van zijn werkelijkheidsbenadering heel goed past bij en niet opzij hoeft te gaan voor moderne natuurwetenschappelijke theorieën. En het voordeel van Spinoza’s filosofie eens zó te zien helpt om hem beter te begrijpen: hoezeer alles met alles samenhangt in één chain of being.