Spinoza en de behoefte aan geborgenheid

0
482

Van Michiel Wielema ontving ik de tip dat het laatste nummer van Volzin* van vorig jaar een artikel bevatte van Anne M. de Ruiter: "De koele waarheid van Baruch de Spinoza. Een begrepen emotie verliest haar macht."
[* NB dit artikel staat niet op internet]

Zij vraagt zich af: “Wat is de charme van Spinoza? Hij was rationalist en zijn teksten zijn moeilijk toegankelijk. Maar zijn filosofie gaat ook over emoties, geluk en zelfkennis. Dat maakt hem  anno nu tot patroonheilige van de nieuwe spiritueel. Wat is happines volgens Baruch?”

Die laatste opmerkingen(patroonheilige van de nieuwe spiritueel en wat is happines) hebben misschien vooral te maken met de aard van het blad (Volzin). Het artikel geeft een redelijk treffende en voor ‘leken’ goed begrijpelijke samenvatting van een aantal hoofdlijnen van Spinoza’s denken. Dat mag ook wel, want Anne M. de Ruiter is (was?) “als Spinoza-onderzoeker verbonden aan het lectoraat Filosofie en Beroepspraktijk van de Haagse Hogeschool,” zo staat bij het artikel te lezen. In het Jaardocument 2012 [verslag 2011 – plan 2012, PDF] van het Lectoraat Filosofie en Beroepspraktijk van de Haagse Hogeschool is te lezen dat een van de projecten was: “Spinoza en de PKN: een kritisch onderzoek naar religie in de huidige tijd.” Uitgangsvragen: “Waarom lopen de kerken van de PKN leeg? En zou het denken van de zeventiende-eeuwse filosoof Benedictus de Spinoza mogelijkheden kunnen bieden om de hedendaagse gelovige weer de kerk in te krijgen? Dit onderzoek bestaat uit twee delen. Een grondige studie naar de hedendaagse gelovige en een studie naar die aspecten in het werk van Spinoza over God en de gelovige waarbij de vraag centraal staat of de filosofie van Spinoza een kritische blik kan werpen op het gangbare denken over het geloof in onze cultuur.”
Streven was onder meer een artikel in ‘Religie en Filosofie’ van dagblad Trouw. Zou dit Volzin-artikel daarvoor in de plaats zijn gekomen?