De schrijver Nathan Schneider, momenteel visiting assistant
professor of media studies at the University of Colorado Boulder, schreef eind
vorig jaar (wat klinkt dit alweer lang geleden…) een column met de
titel: “How much does it matter whether God exists? [Cf.]
Ik zou zeggen: It does matter which God exists.
Iets dergelijks zegt de columnist ook. Hij vergelijkt het godsbewijs van Anselmus met dat van Spinoza en zegt van de laatste: "he took the reasoning but mostly put aside the God." En realiseert zich dan: "the difference was in the kind of God they had in mind."
In dit blog signaleer ik een paar recent verschenen boeken die
een verschillende insteek, maar toch raakvlakken hebben, daar ze beide teruggrijpen
op oude, antieke tijden en hun relevantie voor onze tijd. ‘t Thema zou je
kunnen omschrijven met: “Hoe God verdween uit de natuur.” Anders dan het boek
dat ik onlangs besprak, Benjamin Lazier’s God
Interrupted, die het a.h.w. 'twee kanten op' van die beweging besprak, enerzijds
de terugtrekkende beweging richting ver weg, van de afwezige God van het
gnosticisme en het deïsme, anderzijds de God die geheel in de natuur opging, zoals
in het pantheïsme en bij Spinoza. Bij Carolyn Merchant vind je niets over die
eerste lijn, alleen over de tweede, in haar boek waarin ze uitgebreid Spinoza aan de orde
stelt:
Carolyn Merchant, Autonomous
Nature: Problems of Prediction and Control From Ancient Times to the Scientific
Revolution. Routledge, 2015 – books.google
Autonomous Nature investigates
the history of nature as an active, often unruly force in tension with nature
as a rational, logical order from ancient times to the Scientific Revolution of
the seventeenth century. Along with subsequent advances in mechanics,
hydrodynamics, thermodynamics, and electromagnetism, nature came to be
perceived as an orderly, rational, physical world that could be engineered,
controlled, and managed. Autonomous Nature focuses on the history of
unpredictability, why it was a problem for the ancient world through the
Scientific Revolution, and why it is a problem for today. The work is set in the
context of vignettes about unpredictable events such as the eruption of Mt.
Vesuvius, the Bubonic Plague, the Lisbon Earthquake, and efforts to understand
and predict the weather and natural disasters. [..]
