Tussen de vele commentaren en columns over hoe de verkiezing
van Trump kon plaats hebben zonder dat het voorzien werd, wat de mogelijke gevolgen
ervan zijn en wat ‘ons’ te doen staat, viel mij een essay op van de in Utrecht docerende
Rosi Braidotti, met de kop: DON’T AGONIZE, ORGANIZE! (cf.). Ze verwijst erin naar Spinoza door, tamelijk tegen
het eind van haar stuk te schrijven:
“The way to handle these issues
is to start from the project of composing a “we” that is grounded, accountable
and active. This is the collective praxis of affirmative politics, which
Spinoza encourages us to embrace against the toxic negativity of the social
context.”
Eerder in haar essay schreef ze, zonder naar Spinoza te
verwijzen:
“Anger needs to be transformed
into the power to act; it needs to become a constitutive force addressed not
only “against,” but also in favor of something.”
Maar hoe je dat doet? Hoe kun je de veronderstelde ‘trieste
passies’ van het volk dat op Trump stemde via een ethisch project naar actieve
passies brengen? Of, zoals zij het hier waarschijnlijk bedoelt: hoe kun je de
woede van alle links-liberale teleurgestelden* in positieve energie omzetten? Ze
doet in haar onderwijs een poging.