Pieter Balling (? – ca 1669) was Spinoza’s vriend voor 100% Spinozist?

0
301

Al enige dagen ben ik bezig met Pieter Balling. De aanleiding daarvoor wil ik later aangeven (maar ligt al besloten in de vraag in de kop, waarop ik pas later inga). Eerst begin ik maar eens met een blog over deze vriend van Spinoza, wiens naam hier wel af en toe gevallen is, maar over wie ik nog geen apart blog had.

Over de biografie van Pieter Balling is weinig bekend. Hij zou ook, denk ik, als tamelijk onbekend (behalve dan bij enkele specialisten) in het grote anonieme vat van de geschiedenis zijn beland, als hij niet met Spinoza bevriend was geweest. Nu weten mensen die iets van Spinoza weten meestal wel dat Pieter Balling zich, samen met Simon Joosten de Vries en Jarig Jelles onder zijn vrienden mocht rekenen. Op 20 juli 1664 schreef Spinoza hem een aandoenlijke brief waarin hij hem troostte met de dood van een kind.

Balling was koopman, doopsgezind en collegiant. In zijn jeugd zou Balling Haarlemse en Amsterdamse kooplieden hebben vertegenwoordigd in Spanje. Hij moet Spaans hebben gesproken. De enige bron voor deze Spanje-connectie is het hierna te noemen tegen hem gerichte Goliadts swaart.  

Volgens Wiep van Bunge die in het Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme het lemma Pieter Balling schreef, wordt zijn echtgenote – datum en plaats van het huwelijk zijn niet bekend – in 1669 een weduwe genoemd. Hij zal dus in dat jaar of eerder overleden zijn.