Dit wordt het laatste, afsluitende, blog over Pieter Balling. Pas deze week heb ik eindelijk de tekst van Balling’s Het licht op den kandelaar, in handen gekregen. Dit in de vorm van kopieën van W.N.A. Klever, "De Spinozistische prediking van Pieter Balling: Uitgave van 'Het licht op den kandelaar' met biografische inleiding en commentaar." [In: Doopsgezinde Bijdragen 14 (1988) 55 – 85] We krijgen daarin een nuttige inleiding, de getranscribeerde en met paragraafnummers en verdere onderverdelingen door hem gesystematiseerde tekst van Balling zelf en tenslotte uitgebreid toelichtend commentaar per paragraaf. Klever laat duidelijk de verwantschap zien van het betoogje van Balling met Spinoza’s Korte Verhandeling van GOD de MENSCH en deszelvs WELSTAND [KV], waaruit hij in zijn commentaar veelvuldig citeert – een overeenkomst die zowel naar inhoudelijke gedachte als verbale (soms bijna) letterlijkheid aan te wijzen is.
Maar hij geeft ook toe: ”Het is ook niet uitgesloten dat de beïnvloeding hier en daar in omgekeerde richting is gegaan.” (p. 83). Op die mogelijkheid wees ik in het vijfde blog.
