Oud ervaren… jong geleerd

0
413

Hoe arm is ‘n Rijk ?

Al weer enige tijd geleden moest ik iemand bezoeken, die niet meer zelfstandig kon wonen. Dit is de enige manier om het vriendelijk uit te leggen, want wie een naam voor een dergelijk gemeenschap gebruikt, stigmatiseert direct. Bejaardenhuis, verpleeginrichting, zorgcentrum. Er wonen vele bejaarden, ouderen, senioren, maar gebruik al die namen maar niet, want de buitenstaander voelt zich direct verplicht.
Maar goed, ik was dus in zo’n gemeenschap. Maar al bij het binnengaan steeg mijn verwondering. Voor me uit ging een groep scholieren ook naar binnen, die richting »koffiekamer«, dan wel »de zaal« verdwenen.
Ik vroeg de dame, die ik bezocht, of zij wist waar die belangstelling vandaan kwam !
Ze schoot in de lach en zei > Ja, hoor! Is ie er weer ??
Zo wist ik nog niets, maar bij het kopje koffie werd ik bijgepraat.
>Hier in huis woont ook een oud-vakbondsman. Die moest na een beroerte een rolstoel gaan gebruiken, maar z’n koppie werkt nog uitstekend. Toen een van diens kinderen eens bezocht, trof die hier in de buurt een vriend-van-vroeger. Die is leraar op een mavo. Ze kwamen aan de praat en daaruit ontstond een plan. Pa wilde ook graag meewerken, want zo kan ook een ouwetje zijn waarde nog bewijzen. Nu komt er iedere twee weken een groep geïntresseerde leerlingen buiten schooltijd hier op bezoek en dan is het Opa Vertelt! Zo worden ze op een niet-alledaagse manier bijgepraat over politiek en economie. Die Opa was vroeger ook belast met de vorming van jonge vakbondsbestuurders, dus hij weet waar hij het over heeft en hoe hij het moet brengen.
Ik was stik benieuwd en blij een paar weken later zo’n »les« eens bij te wonen. Er waren meer huisbewoners, die gelijktijdig van een kopje koffie genoten, dus viel ik niet zo op. De Opa kende ik nog van vroeger, maar ik had hem minstens twintig jaar niet meer gezien.
Hoewel de »les« er modern aan toe ging – er werden veel terzake dienende vragen gesteld – was het onderwerp interressant genoeg om het inhoudelijk zo goed mogelijk weer te geven.
Hoe Rijk is een Rijk ?
Het werd als vraag gesteld en natuurlijk wist men er wel een aantal gevallen te noemen. Maar eerst werd stil gestaan bij de vraag »Wat is een Rijk?«. Een grondgebied, dat door internationale verdragen aan een bepaalde Overheid is toegewezen. Dat beperkte al gelijk die al dan niet aanwezige rijkdom. Iets, dat buiten die grenzen ligt, is dus geen rijkdom van het rijk. Jawel, vroeger waren er dan nog de kolonies. Maar daar gaan we maar niet meer van uit.
Nou, dus alles wat in de grond zit, is van het Rijk, dus behoort ook tot het kapitaal van het Rijk. Steenkool, aardgas, aardolie. Maar ook het oppervlak is van het Rijk. Die dat dan weer aan mensen beschikbaar stelt, om er te wonen en te werken. Maar ze moeten daar wel voor betalen. In allerlei mogelijke vormen van belastingen.
Verschil met wat in de grond zit is, dat die eerste drie uitgeput raken, op de duur. Dat hebben we dan niet meer, dus is dat kapitaal uitgeput. Vandaar, dat het Rijk deze soorten van mijnbouw of zelf, of onder hun »toezicht« hebben en laten exploiteren. Het leuke hiervan is, dat dit bewijst, dat ook de mensen, die er werken en gewerkt hebben ook tot het Rijkskapitaal behoren. Arbeid is dus ook, direct of – weer via belastingen – kapitaal voor het Rijk. Maar en ook dit is typisch, wanneer zo’n bedrijfstak om de een of andere reden uitvalt, zoals de kolen-mijnbouw, dan valt ook die factor arbeid weg.
Zo gaat alles, wat men op het oppervlak van een Staat doet dus ook tot het staatskapitaal behoren. Gelukkig voor de mensen kunnen die voor een deel zelf bepalen, wat zij met hun stukje grond gaan doen. De een bouwt er een huis, de ander gaat koeien houden, de derde bouwt een fabriek. Maar wel altijd, nadat daar de nodige toestemmingen voor zijn verleend. Zo weet ook de Overheid, waar ze daarna »haar centjes« moet gaan halen. En dan zijn er nog een aantal stukken nationale grond, die niet »verhandeld« kunnen worden. Ja, natuurlijk, de straten waar we op lopen en fietsen en autorijden, de honderden kilometers asfalt van de autosnelwegen, de tunnels en bruggen, maar ook bv de duinen, die ons land tegen wateroverlast moeten beschermen. Ook de honderden kilometers spoorbaan, waar onze treinen over rijden. En wat te denken van onze vele schitterende natuurgebieden, die we met z’n allen in stand moeten houden. Allemaal publieke, of openbare grond, die we, onder voorwaarden allemaal mogen en kunnen gebruiken.
Maar er is nog meer. Wat te denken van onze »kunstschatten«, niet alleen de schilderijen en beelden, maar ook de boeken en de architectuur. Daar mag ook iedereen van genieten. En .. trots op zijn. Dat er ook mensen, meest landgenoten, geweest zijn die DIT tot stand gebracht hebben. Daar komen dan ook weer de toeristen op af uit de hele wereld en ook deze brengen weer geld in het Staatslaadje.
>Zo en waar leidt nu deze opsommende inleiding toe, denken jullie ?
Ook hier zit het venijn in de staart. Maar onze jongelui komen er niet uit. Kan ook moeilijk, wanneer je krant, tijdschrift, radio en tv daarop niet volgt.
De laatste tijd is het Rijk en niet alleen onze staat, maar ook andere Europese landen aan een nieuwe economische orde begonnen. En daar word ik (dus die Opa) niet blij van.
Europa decentraliseert. Dat betekent, dat een groot deel van het economisch beleid, het bestuur niet meer op staatsniveau, maar, zeg maar, in kleinere groepen wordt bepaald. Dat zou dan beter beheersbaar zijn. Je kunt fouten sneller en gemakkelijker voorkomen en herstellen. En de concurrentie zou dan er voor moeten zorgen, dat de een iets goedkoper en net zo goed levert dan een ander.
Het is zelfs al zo ver, dat een en ander in een Europese Grondwet zal worden vastgelegd. Als er niet nog meer Europeanen komen, die nee zeggen tegen een zo moeilijk terug te draaien besluit. Want een Grondwet is niet zo maar een wet. Gelukkig, want die zelfde spelregels schrijven voor, dat iedereen het er wel mee eens is. En dan maar hopen, dat er nog regeringen zijn, die zo’n Grondwet niet door onze strot willen duwen.
En nu moet ik natuurlijk ook zeggen, wat het nadeel is. Daar zou ik een paar bijeenkomsten mee kunnen vullen. Maar voor nu zal ik een of meer voorbeelden geven.
Niet alleen in Nederland Buiten de KPN zijn er mij geen »ouderwets« bedrijven bekend, die »aan (naar) de beurs gaan«. Zodat men er op deze vrije markt aandelen van kunt kopen en verkopen. Zulke bedrijven zijn altijd interessant voor beroeps-beleggers. Ze hebben de »uitstraling« van gedegenheid.
In Duitsland was men bezig om eerst de Spoorwegen op te delen, zoals hier ook gebeurd is. Men wilde daarna de, wat in Nederland eerder de »exploitatie-poot« inderdaad op de aandelen- en effectenhandel aanbieden. Maar omdat het dreigde, dat ook de technische poot het zelfde zou overkomen, toen werd er ineens ernstig met de wenkbrauwen gefronst.
Want wat zou kunnen gebeuren ?
Een buitenlandse aandelenhandel zou die aandelen kunnen opkopen. Tegen een heel wat lagere start-waarde, dan normaal. En dan zou een buitenlandse aandelenhandel, die hier alleen de waarde van de aandelen op ‘t oog heeft, die aandelen voor veel geld over kunnen nemen. En dat betekent in de praktijk, dat bv alle spoorbanen in ‘n land, dus hier Duitsland, als »baas« een japanse, of welk buitenlandse baas krijgt.
Technisch houdt dit in, dat, wanneer men natuurlijk op hoge winsten uit is, (die dan de waarde van de aandelen laten stijgen) bijvoorbeeld, de vervangingstermijn van de rails verschuift van vijf jaar naar zeven jaar. Wat dit voor de veiligheid betekent interesseert hen niet. Maar, om terug te komen bij de arme Staat, het Rijk verliest hiermee wel zijn basiskapitaal, waartoe ook al die spoorbanen behoren.
Gelukkig zijn er nog politici, die hier oog voor hebben. Maar een Europese Grondwet zou hier wel eens een dramatische verandering kunnen aanbrengen. Een van de redenen, waarom ook Nederland ook tegen deze Grondwet heeft gestemd.
Na hun blikje Tanfa leeg gedronken te hebben, verlieten de jongelui de koffiekamer.
In de stemming over twee weken weer zeker terug te komen.
En dan denk ik maar
Hoezo.. generatiekloof ?
Hoezo… vrijwilligerswerk ? Zelfs vanuit de rolstoel !