Zo luidt PPC deel I stelling 8, Geest en lichaam zijn werkelijk te onderscheiden. Akkerman vertaalt: "Geest en lichaam zijn werkelijk van elkaar verschillend."
Ik vind zo knap dat Spinoza in dat eerste gedeelte van de PPC, dat hij in twee weken zou hebben opgesteld, met juist deze formulering van Descartes scheidingsthese van geest en lichaam komt.*) In het bewijs worden het wat Descartes betreft inderdaad twee volkomen gescheiden substanties. Maar zoals ik Spinoza begrijp zou hij deze stelling zelf grotendeels als de zijne blijven omarmen, alleen gaat hij dat "realiter" niet uitleggen alsof geest en lichaam twee werkelijkheden zouden zijn; nee, zij zijn samen één ding (van onderscheiden kanten te bezien); maar die onderscheiding, resp dat verschil is er wel realiter. Niet qua substantie, maar wel qua attribuut.
[ *) Hoewel ik de "originaliteit" ervan uiteraard niet wil overdrijven: hij vond bij Descartes, in de Meditationes de prima philosophia, meermalen dezelfde woorden: "mentem realiter a corpore distingui, probatur" of "mentemque humanam a corpore distingui." ]
