Sinds ik in het overzicht, “Spinoza Scholarship”, dat Wiep van Bunge schreef voor The Continuum Companion to Spinoza, zag dat hij voor Frankrijk wel melding maakte van Taine, Renan en Delbos, maar niet van Brunschvicg, wilde ik een blog wijden aan deze filosoof die best veel gedaan heeft aan het verspreiden van kennis over Spinoza.
Léon Brunschvicg was een Frans filosoof die van 1891 tot 1895 doceerde aan het Lyceum van Tours, daarna tot 1900 aan het Lycée Pierre Corneille in Rouen en van 1909 tot aan zijn dood colleges gaf aan de Sorbonne. Hij stond een soort Platoons idealisme voor én een humanisme. Zijn filosofie waarmee hij behoorlijk wat invloed had op het Europese denken, wordt meestal omschreven als ‘kritisch idealisme’. Hij breidde de filosofieën van Kant en Hegel uit met het denken van Plato, Descartes, Spinoza en Pascal. Wiskunde zag hij als het hoogste dat het menselijk denken bereikt had en dat voorafging aan alle activiteiten van de geest. God was voor Brunschvicg dat wat ons in staat stelt om een leven van de geest te leiden. Z’n voornaamste werken waren: La Modalité du jugement (1897); Les Étapes de la philosophie mathématique (1912); Le Progrès de la conscience dans la philosophie occidentale (2 vol., 1927 – Vol II op internet), waarin hij zijn overtuiging uitte dat het doel van filosofie was om zodanige intellectuele activiteit te ontplooien met wiskunde, wetenschap en ethiek dat grotere zelfbewustzijn en eenheid bereikt werd; La Raison et la religion (1939).
Hier gaat het uiteraard om zijn bemoeienissen met Spinoza. Als eerste verscheen het artikel
• La logique de Spinoza. In: Revue de Métaphysique Et de Morale 1 (5):453 – 467 (1893)
Vervolgens verscheen, toen hij nog docent was aan het Lyceum van Tours, het boek, waarmee hij veel succes had en dat achtereenvolgens in meerdere edities uitkwam:
• Spinoza, Felix Alcan, 1894 [in te zien bij archive.org]
