Gisteren had in het Spinozalyseum in Amsterdam de tweede voorjaarsbijeenkomst over de Ethica van Spinoza plaats. Dit jaar is daarbij een opzet gekozen waardoor ook mensen die pas begonnen zijn met lezen van Spinoza’s teksten, goed aan hun trekken kunnen komen. Daartoe is ervoor gekozen om niet het strakke, geometrische deel met definities, axioma’s, stellingen en bewijzen als vertrekpunt te nemen, maar de toelichtingen, uitwijdingen in de corrolaria, scholia en appendices – de meer essayistisch geschreven stukken. Of zoals Steenbakkers het typeerde: de meer ‘intimiderende’ tekstdelen van de Ethica werden even gelaten voor wat ze waren.
Deze aanpak heeft zijn uitwerking in ieder geval al gehad in het veel grotere aantal deelnemers dan vorige keren. De provisorische aula werd met ca 120 deelnemers geheel gevuld.
Prof. dr. Piet Steenbakkers gaf weer een gedegen toelichting, zoals we intussen van hem gewend zijn. Hij typeerde het verschil in de resp. tekstonderdelen van de Ethica als de in synthetische stijl gegeven definities, axioma’s, stellingen en bewijzen waarmee het systeem wordt opgebouwd, tegenover de analytische stijl, waarin vanuit zekere gegevenheden wordt teruggezocht naar de fundamentele waarheden die eraan ten grondslag liggen.
De Ethica-gedeelten die nu aan de orde zijn, zijn meer in de analytische stijl geschreven. Spinoza was, door deze benutting van beide stijlen te zien als zowel de auteur, als de commentator. Die corrolaria, scholia en appendices vormen zo een tweede laag in de Ethica, waarin Spinoza als het ware zijn afterthoughts gaf.