Grenspost DDR en Polen, voorjaar 1984.
Na een nachtje bussen door de DDR, waaraan we niets gemist hebben, was hier de grens van Polen.
Terra incognita nog.
Na de grenscontrole-ceremonie ging de busdeur open en stroomden we het gebouw- (tje) binnen, om onze eerste zloty’s te veroveren.
Het eerste dat opvalt is de muurbedekking. Echt pools, zoals later blijkt. Geen behang, of beton of verf. Alles, ook pilaren en andere uitsteeksels, is met houten (fineer?)platen bedekt. Bijkomend voordeel is, dat het nog lekker ruikt ook. Als we allemaal een zak-zloty-tje hebben en er al enkele »kenners« een voorraadje wodka hebben ingeslagen (ook hier tolvrij) gaan we dan Polen in.
Er is een nieuweling bijgekomen. Een keurige jongeman, die in redelijk engels vertelt, dat hij laatste jaars rechten-student is en deze taak van staats-reisleider verricht als compensatie voor de studie, die de staat voor hem betaalde. Later blijkt dit een algemeen voorkomende regeling te zijn. En mij lijkt het handig zo iemand bij je te hebben onderweg.
Het landschap is volkomen anders dan in de DDR. De hoge hekken met stroomdraad en waarschuwingsborden zijn weg. De bossen hebben plaatsgemaakt voor een soort duinlandschap met zandvlakten en duinbegroeing.De weg is tweebaans macadam, ligt goed. Gids vertelt, dat dit komt, omdat dit een van de moderne »heerbanen« is van het land. De russen zorgen er goed voor, zodat hun troepen zich gerieflijk van de ene kant van het land naar de andere kant kunnen bewegen. En inderdaad, later passeren we russische kampementen en een enkel russisch konvooi.
Maar we zijn nog geen 5 minuten onderweg of het gebeurde, wat onze nederlandse reisleider heeft voorspeld.
Het noemen van de zegeningen van de Russen was de directe aanleiding.>>Ja, dat is ons broeder-volk ! Zo noemen we ze. Jullie denken misschien, dat we ze als bevriende natie beschouwen. Nee, dat kan niet ! Want je vrienden zoek je zelf uit!<<
En direct daarop een meer bekende.>>Hier loopt de politie altijd met drie man op straat ! De ene kan schrijven, de tweede kan lezen. En de derde dient er voor om te waken, dat de inteligentia niet de benen neemt naar het buitenland!<<
Na een half uur wordt het echt interessant.
Onze eerste stopplaats is Wrocláw.Nooit van gehoord !!
Dat klopt, want de rest van Europa zucht nog steeds onder het duitse koloniale juk !
En dit wordt onze eerste, echte les!!Want Wrocláw is pools, maar al veel langer kenden wij de stad als Breslau. Lijkt er niets op. Dat klopt, want dat is duits.
Polen zuchtte al jaren onder het juk van zijn wederzijdse buren. De naamgeving geschiedde toen de Duisters er de baas waren en deze zijn – helaas voor de polen – als internationale standaard geaccepteerd. Maar wie in Polen onderweg is, went al gauw aan de nationale normen en dat zou eigenlijk maar zo snel mogelijk, minstens in Europa, moeten worden overgenomen.
Kleine verschillen zullen weinig weerstand ondervinden. Aken en Aachen liggen vlak bij elkaar, Berlin en Berlijn, en Paris en Parijs hoeven ook geen moeilijkeden te veroorzaken. Maar geen mens op de wereld zegt toch meer Batavia tegen Jakarta ?
En het wordt nog moeilijker, wanneer het de poolse uitspraak van de letters gaat betreffen. Lodz was in het duits gewoon Lodz. Nu schrijf je het als Łódz. Gaat ook nog, maar de juiste uitspraak is … Woedsz ! En dit lijkt nergens meer op het duitse Lodz.
Belangrijk? Moet je ervaren, wanneer je een spoorkaartje koopt naar die tweede stad van Polen ! Zo vindt niemand ooit Auschwitz meer terug op de poolse kaart van Polen.
Ik ben het met de Polen eens, Polen en Pools voor de Polen !
Wij moeten toch ook zo nodig van onze Leiders nederlands spreken als we ons publiekelijk bewegen ?? En ik hoop, dat zij dit recht ook eens toegezegd krijgen van het Verenigd Europa.
Ik kom over het duitse Maaastricht nog wel heen, maar Warszawa (varsjava) klinkt toch wel wat vriendelijker dan Warschau !!
Wie wil er dan nog onze nederlandse paus terug ?? Of toch gewoon maar in het rijtje van vijf duitse pausen laten staan ?
