Op 18 augustus 2008 had ik het blog
"Spinozaportret toegeschreven aan Joaquin Sorolla." Er was kort
tevoren naar buiten gebracht dat een schilderij uit de nalatenschap
van hoogleraar experimentele psychologie dr. Luis Simarro, waarvan lang onbekend was gebleven wie het schilderde, kon
worden toegeschreven aan Joaquín Sorolla. Dat het bij de afgebeelde persoon om Spinoza ging, was eigenlijk wel duidelijk, maar helemaal zeker was het nog niet.
Aanleiding voor dit nieuwe blog is dat ik (zoals dat meestal gaat: zoekend naar iemand anders) op een tekst stuitte die enige jaren later was verschenen over de zoektocht naar dat schilderij.
Jesé Javier Campos Bueno, "Un retrato de Spinoza pintado por Sorolla." In: F.J. Martinez (Ed.), Spinoza en su siglo. Madrid, Bibliotheca Nueva, 2012, pp.181-201.
Van de vertaling door Sabrina van Dijk wordt een PDF verspreid:
José Javier Campos Bueno, "Een portret van Spinoza geschilderd door Sorolla" (2012 – PDF)
Bijna aandoenlijk is te lezen hoe gepoogd werd te achterhalen aan de hand van welke afbeelding/foto Sorolla moet hebben gewerkt. Over de kleinste details wordt minutueus informatie gegeven, maar intussen wordt het Haagse Spinoza-portret als het Wolfenbütteler gepresenteerd, wordt de OP in 1667 gedateerd, en nog zo een en ander.
De auteur is van het volgende overtuigd: "Geen twijfel mogelijk dat het een groot geluk is voor de Spinozisten dat ze nu kunnen zeggen dat het ongetwijfeld beste portret van de filosoof is gemaakt door een universele schilder zoals Sorolla. Er zijn niet veel artistieke voorstellingen gemaakt als compliment aan de gedachte en als triomf aan de wetenschap (Campos Bueno, 2010) maar in dit geval, is het resultaat een opmerkelijk portret, of op zijn minst vertederend omdat het de melancholische menselijkheid ademt en de leergierigheid van een rustige man die, denkend aan Borges, droomt over een duidelijk labyrint, vrij van metafoor en mythe, bouwend aan de oneindige kaart van datgene wat al zijn sterren zijn."
