Vandaag was ik wat aan het opruimen, o.a. ging ik een stapeltje artikelen over Spinoza ordenen. Daartussen zat er een met de titel: "Spinoza voor de geest: kenis van de passies als medicijn voor gemoedsrust" – zonder auteursnaam en zonder herkomst. Ik kon er niet opkomen om wie het ging, had echter wel een vermoeden.
Toen ik die titel in Google ingaf kreeg ik te zien dat ik het geplukt had van de site van Spinoza in Vlaanderen en dat het 't draft was van een artikel van Jo Van Cauter. Mijn vermoeden werd bevestigd en in weten omgezet; ga het nu op het stuk aantekenen. Maar tegelijk ontdekte ik dat de uitgever van het tijdschrift Ethiek & Maatschappij de PDF van het artikel ook gepubliceerd heeft (van de jaargangen 2009 en 2010 zijn alle artikelen vrij te downloaden). Dat geef ik hierbij even door, want is wel handig: staat de naam van auteur en nummer van het tijdschrift in het stuk.
Van het een komt het ander. Nu dan a.h.w. dubbel-serendipisch, want de site waar ik vervolgens iets van Van Cauter tegenkwam heet serendib.be – een interessante site van Gie van den Berghe. Die is ethicus en historicus en de auteur van het boek:
Gie van den Berghe, De mens voorbij. Vooruitgang en maakbaarheid. 1650-2050. Meulenhoff/Manteau, Amsterdam/Antwerpen, 2008
In dit boek onderneemt Van den Berghe een zoektocht naar de denkkaders die mee aan de basis lagen van de uitroeiing van mentaal, fysiek en raciaal gehandicapte mensen in de eerste helft van de 20ste eeuw. Dat was, anders dan we graag geloven, geen breuk in onze beschaving maar een ontsporing. Een catastrofale uitloper van de maakbaarheids- en vooruitgangsideologie, dat veelbelovende geesteskind van de Verlichting. Aldus de auteur. Als u op de afbeelding van de cover klikt komt u op zijn blog waar te vinden zijn: een PDF van het boek (dat inmiddels niet meer in de handel is), een lijst errata én een commentaar van Jo Van Cauter op de uitgebreide paragraaf in het boek "Alles is materie. Baruch Spinoza". Die reactie neem ik hieronder graag over, daar ik het er geheel mee eens ben, maar het ook mooi uitgelegd vind.
