Jacob Israël de Haan (1881 – 1924) had een visie op Spinoza

0
494

Jacob Israël de HaanDeze schrijver en zijn bijna een jaar oudere zus Carry van Bruggen waren afkomstig uit een orthodox joods milieu. Ook hij wordt aanvankelijk onderwijzer, voltooit een studie rechten en schrijft voor het socialistische dagblad Het Volk. Hij publiceert de door hun homoseksuele inslag geruchtmakende romans Pijpelijntjes en Pathologieën. Zijn hele leven blijft hij worstelen met zijn homoseksualiteit. In 1919 emigreert hij naar Palestina, waar hij politiek actief is en in 1924 wordt vermoord.

Hij was onder meer leraar op Instituut Wullings, waar hij vanwege het ‘Pijpelijntjes-schandaal’ werd ontslagen. Dat HBS-instituut bevond zich op het landgoed Beresteyn in Voorschoten, waar 40 jaar later het klein-seminarie van de montfortanen gevestigd werd dat ik bezocht.
Dat "schiep een band"… toen ik dat nog weer eens ruim 50 jaar later ontdekte…
Jacob Israël de Haan heeft ook kennis gehad van Spinoza, zoals duidelijk blijkt uit deze recensie van de vertaling van de Ethica door dr. Nico van Suchtelen die in 1915 bij de Wereldbibliotheek uitkwam. De recensie, die eigenlijk geen recensie was, maar meer een lofrede op Spinoza, verscheen in de rubriek “boekbeoordelingen” in: De Beweging, Jaargang 12 (1916)