Is Spinoza bij Victor Kal wel in goede handen?

0
419

Wat is dat toch met Victor Kal, universitair hoofddocent wijsbegeerte aan de UvA? Hij doceert metafysica, religie en politiek, van Plato tot en met Derrida. Hij schreef o.a. Levinas en Rosenzweig. De filosofie en de terugkeer tot de religie (Zoetermeer 1999 en 2002) en van De joodse religie in de moderne wijsbegeerte. Van Spinoza tot Derrida (Kampen 2000).

Maar hij lijkt wel met een hetze bezig tegen Spinoza. Waarom wordt hem telkens weer gelegenheid gegeven om, zogenaamd, de filosofie van Spinoza toe te lichten? Zoals momenteel bij de Amsterdamse Illustere School, waarvan 12 december a.s. de laatste bijeenkomst is (zie dit blog).

Hij is buitengewoon verbeten tegen de filosofie van Spinoza. Dat op zich hóeft het punt niet te zijn: ieder heeft recht op zijn eigen lezing en begrip van Spinoza’s filosofie. Maar hij trekt telkens weer op openbare bijeenkomsten ten strijde tegen Spinoza en krijgt daarvoor alle gelegenheid. Voelt Kal zich geroepen om tegenwicht te bieden aan de almaar groeiende belangstelling voor Spinoza? Het schandelijke is dat hij mensen die nog weinig op de hoogte zijn een foutief beeld meegeeft – ik heb daar op dit blog al enige voorbeelden van gegeven. Zo was hij afgelopen vrijdagmiddag, 23 november 2012, te gast bij de Amsterdamse filosofiestudentenvereniging AmFiBi. Jonathan Israel zou laten zien dat Spinoza in de TTP het moderne ideaal van vrijheid van denken bepleit. Daartegenover ging Kal betogen dat de TTP een list was om het volk veilig op te sluiten in een staatsideologie!

Iemand die erbij aanwezig was liet mij weten dat Kriterion goed gevuld was, wel zo’n 120 personen, merendeels studenten. En dat Victor Kal inderdaad ook die middag weer heel erg negatief over Spinoza was! Hij haalde citaten uit de TTP uit hun verband en interpreteerde ze zo dat hij ermee kon ‘bewijzen’ dat Spinoza een schijndemocraat was, die in werkelijkheid bepleitte dat de overheid het volk bedriegt en manipuleert om het te kunnen onderdrukken. Spinoza zou de rol van de traditionele godsdiensten, namelijk de onderdrukking door het dom en onwetend houden van het volk, eenvoudigweg aan de staat hebben overgegeven. Een aantal keren gebruikte Kal in dat verband de term ‘fascistisch regime’.