Dan ben ik in dit vijfde blog in een reeks toe aan de vraag of Spinoza kennis heeft gehad van de 12e eeuwse Spaanse moslimfilosoof en natuurwetenschapper Ibn Tufayl en diens allegorische filosofische novelle Hayy Bin Yaqzan over een jongetje dat geheel alleen opgroeit op een onbewoond eiland en op eigen kracht de hoogste filosofische waarheden ontdekt; en zo ja, wat hij ervan vond.
Opmerkelijk vind ik hoe sommige schrijvers ronduit durven beweren dat Spinoza erg enthousiast was over Ibn Tufayl. Ik noem slechts twee voorbeelden uit vele:
Zo schrijft Georg Bossung in Das maurische Spaniën over het boekje:“… es wurde von Spinoza, Leibniz und Lessing hoch geschätzt.” (p. 95)
Ik verwees al eerder naar de voetnoot in Sami S. Hawi: Islamic naturalism and mysticism: A philosophic study of Ibn Ṭufayl's Ḥayy Yaqṣân, volgens wie Spinoza erdoor gefascineerd was!
Zoiets mag je toch eigenlijk alleen maar beweren als er teksten van hemzelf of betrouwbare getuigenissen van anderen over hem zijn overgeleverd waaruit dit blijkt. Maar er is niets! Niets uitgesprokens waaruit zonneklaar Spinoza’s bekendheid met Tufayl blijkt – laat staan ook nog eens zijn enthousiasme.
