Wie al jong over de grenzen wil kijken gaat op zoek naar informatie.
Maar dat was in 1945 nog niet zo gemakkelijk. Je had de nieuwsberichten op de radio, het Polygoon-journaal in de bioscoop en wanneer je geluk had, mocht je van pa het laatst de krant nog doorkijken.Dit kon alleen slagen, wanneer je wist, waar je naar zocht.
Zo ontging mij een beetje de uitvoering van de verdeling van Europa na de 2e wereldoorlog.Als ik het me goed herinner, waren de Oost-Duitsers als eersten er openlijk niet mee eens.Maar met behulp van de Grote Rode Broer werd dit wel onderdrukt. Toen probeerden de Hongaren het en later de Tsjecho-Slowaken. Het meest succesvol waren de Polen met hun Solidarnosc.
Ik hoop, dat dit allemaal nog correct is !
Want wat wisten wij precies? Alleen dat, wat onze voorlichters ons vertelden. En niets meer.
Ik kan me van die jaren tot 1960, 1965 maar weinig meer herinneren van actualiteiten-rubrieken, die net iets meer informatie gaven, dan de nieuwsberichten ons vertelden. Het enige was, dat dit niet opviel.
Deze toestand veranderde, toen de televisie in de zestiger jaren steeds meer onze huiskamers binnenkwam.
We zagen wat meer, de informatie nam toe en onze Zuilen begonnen zich onderling te profileren, juist door de achtergrond-informatie.
En daarmee begon het mij op te vallen, dat er info’s over bepaalde onderwerpen tot de hoofdpunten beperkt werden. Maar zoiets valt niet te bewijzen.
Men heeft meer dan één van iets nodig om te kunnen vergelijken. En dat gold vooral voor de informatie van achter het toenmalige IJzeren Gordijn.
De verandering werd het grootst toen we »het Buitenland« op onze tv-toestellen konden gaan ontvangen. Eerst België, maar daar lag het info-formaat niet boven dat van Nederland.
De duitse tv zorgde voor wat meer inzicht. Maar de reden werd al snel duidelijk.
West Duitsland beschouwde de DDR niet als een vreemd territorium, maar als een bezet deel van het vaderland. Waar net zo duitsers woonden, familie, vrienden, bekenden, collega’s, die alleen op grond van beslissingen van de politieke grootmachten van elkaar gescheiden waren. En het enige om dat zo weinig mogelijk pijnlijk te laten verlopen was een goede informatie.
Maar ergens hield dat historisch gezien ook niet bij de Oder-rivier op! Ook Polen, de CSSR en Hongarije konden in Duitsland vrij hun informatie kwijt.
Natuurlijk als propaganda, maar daar wist men wel raad mee! Wie de waarheid naast de leugen laat zien en horen kan er zeker van zijn, dat >een goed begrijper maar een half woord nodig heeft<.
Maar waarom dit niet in Nederland ?
De weinige mensen, die een persoonlijke behoefte aan die informatie hadden, wisten het niet. Waren er al die klaagden, dan konden ze nergens terecht. Er is nooit een bewijs geweest, dat ons moedwillig nieuws is verzwegen.
Maar er waren zeer hardnekkige geruchten, dat onze overheid het liever niet zag, dat onze goede handelsbetrekkingen met Oost Europa in gevaar zouden komen, wanneer ze ons van ALLE nieuws op de hoogte zouden stellen.
Dit valt natuurlijk ook nooit te bewijzen, maar het zou een redelijke verklaring kunnen zijn voor het gehalte van dat nieuws, dat we wel te horen kregen uit Hilversum.
En… verdere informatie kreeg ik uit mijn persoonlijke contacten. Niet, dat die de berichten van ZDF en WDR tegenspraken.
En dan blijkt, dat die landen niet zó rood waren als ons werd voorgespiegeld. Mijn persoonlijke waarnemingen heb ik al deels eerder beschreven. Tot mijn grote geruststelling heb ik ba 1990 ook nooit gehoord van mijn vrienden en vriendinnen uit Midden en Oost Europa, dat zij bespioneerd werden vanwege hun contacten met mij.
Maar ja, wat zouden de autoriteiten daar van, of via, mij te weten kunnen zijn gekomen ?
Toch was er soms sprake van een pijnlijke situatie. Namelijk in die gevallen, dat de duitse televisie iets anders, soms het tegendeel vertelde van wat ik later op de nederlandse nieuwsberichten hoorde en zag ! Ik ging er van uit, dat maar weinig mensen als ik ook naar het duitse nieuws gekeken hadden.
Zo werd er volgens de regels van de logica geen aanslag uitgevoerd op de mogelijke twijfels, die de kijkers van uitsluitend het nederlandse nieuws gehad zouden kunnen hebben.
Blijft dan de vraag voor mij om te bepalen, wie van de twee gelijk gehad heeft. Gezien er in de presentatie vaak, meestal zelfs, sprake is van een »mededeling« en van een »bewijs-voering«, dat kun je dit afwegen. Ontbreek het tweede, dat heeft die beide presenteert de meeste kans als »eerlijk« bestempeld te worden. En dan nog.
Ik weet, dat foto- en filmbeelden ook toen al (vanuit de oorlog!) gemakkelijk gemanipuleerd kunnen worden.De ervaringen hebben echter niet bijgedragen het vertrouwen in de »Overheid« te vergroten.
Eens is deze manipulatie van filmbeelden uit de 2e wereldoorlog verklaard. En zelfs erg belachelijk gebleken. Moest een leger aanvallen, dan werden de »stormende« soldaten en hun materieel altijd van links naar rechts over het scherm gejaagd. Ging het om beelden over de tegenpartij, die dan natuurlijk moest terugtrekken, dan reden, renden of holden die altijd van rechts naar links.
Als je zoiets weet – en ziet, doet het belachelijk aan. Maar de psychologen zullen hun werk – in Duistland – wel goed gedaan hebben.
