De naam van Israëls eerste president, David Ben Goerion (1886-1973), is in verband met Spinoza al vele malen in blogs voorbij gekomen. Bijvoorbeeld hoe hij via de 1885-vertaling van de Ethica in het Hebreeuws door Salomon Rubin kennis maakte met Spinoza [hier]; over zijn naam in het gastenboek van het Spinozahuis [hier]; over zijn bescheiden rol bij de totstandkoming van het Spinoza herdenkingsmonument achter de Nieuwe Kerk in Den Haag [hier]; Over de inspanningen van David Ben Goerion in 1953 om de ban ongedaan te maken [hier en hier]. Dat hij las León Dujovne’s Spinoza: su vida, su época, su obra, su influencia [Spinoza: zijn leven, zijn tijd, zijn werk, zijn invloed]. Buenos Aires : Universidad de Buenos Aires. Facultad de Filosofía y Letras/Instituto de Filosofía, UBA, 1941-1945, 4 delen van bij elkaar 2000 bladzijden – blog met info van hier waar te lezen was dat hij Spaans leerde om Cervantes’ Don Quixote de la Mancha in de originele taal te kunnen lezen.
Gisteren verscheen er in The Jerusalem Post een artikel over de reizen met Ben Goerion van Yitzhak Navon (1921) die van 1978-1983 de 5e president van Israel was. Yitzhak Navon sprak vele talen, waaronder Spaans. Hij stamde uit een Sefardische familie die sinds de uitdrijving in 1491 uit Spanje in Jerusalem woonde. Gedurende het eerste jaar (1948) van de staat Israël was hij tweede secretaris in Israel’s diplomatieke dienst in Uruguay en Argentinië. Na zijn terugkeer werkte hij als persoonlijk secretaris voor de minister van buitenlandse zaken, Moshe Sharett. Dan volgt:
“During this period someone sent Ben-Gurion a book about Spinoza, whose intellect he greatly admired, though he disapproved of Spinoza’s heresy.*)
Ben-Gurion was eager to read the book, but there was a snag. The book was in Spanish, a language which Ben-Gurion did not have at his disposal.
The avid reader and scholar that he was, Ben-Gurion refused to entertain the possibility that someone fluent in Spanish would read the book and then present him with a summary in Hebrew. He wanted to read it himself, and asked people in his orbit to recommend a good Spanish teacher.
The task fell to Navon, who met with Ben-Gurion regularly, taught him vocabulary and grammar and read passages of the book together with him.
Having mastered Spanish to the extent that he could read a book and understand it, Ben-Gurion became more ambitious and decided to read Cervantes’ Don Quixote in the original. Navon again came to his assistance and they read Cervantes together.”
In 1951 werd hij politiek secretaris van Ben Goerion.
Het was, gezien deze getuigenis, dus niet Cervantes, maar Spinoza die Ben Goerion aanzette tot het leren van Spaans. Er staat niet bij om welk boek over Spinoza het ging. Misschien betrof het wel een van de Spinozaboeken van León Dujovne.
*) Spinoza’s ketterij moet uiteraard zijn Spinoza’s herem!