Teruggehaald uit het cachegeheugen van Google, nadat blogse.nl alle blogs van 2½ maand gewist had (toen kon dat nog…)
Op 22 oktober 2012 is er aanleiding het blog ingrijpend te wijzigen.
NB op 3 augustus 2014 maakte ik een nieuw blog over dit Spinoza-gedichtje van Nietzsche. De hier als juist gegeven transcriptie vergt toch nog een belangrijke verbetering. Zie voor de definitieve tekst dus aldáár.
Nadat méér dan vier jaar op deze plaats een kennelijk twijfelachtige transcriptie van het gedichtje van Nietzsche “An Spinoza” had gestaan (die daarna ook al weer elders werd overgenomen), ontving ik op 21 oktober 2012 de volgende reactie van Joris Van Leuven:
"Dag Stan,
het zijn details. maar toen ik verder zocht op dit gedicht van Nietzsche kwam ik een andere versie van het gedicht tegen (niet 'Die schule aus', maar 'Die schuhe aus'). Het viel me op toen ik het gedicht las in het boek van Yovel. Op internet vond ik deze versie:" (volgde een versie die ik niet overneem daar er ook een type- of transcriptiefout in voorkwam).
Daar ik de precieze weergave van een gedicht geen onbeduidend detail vind, werd dit voor mij aanleiding verder te zoeken en dan blijkt dat ook veel voorkomt: “ein heimlich” i.p.v. “unheimlich“ glimmender Rachebrand [zie hier en hier, waar in beide gevallen ook nog na “Einsiedler,“ een “!” i.p.v. een “,” gegeven wordt]. Die transcriptieverschillen zullen ermee te maken hebben dat het handschrift onduidelijk is. Het is nooit door Nietzsche zelf gepubliceerd, maar aangetroffen in Die nachgelassenen Fragmente uit het jaar 1884. Maar het gaat wellicht niet in alle gevallen om transciptie- resp. interpretatieverschillen wegens onduidelijkheden in de tekst, want hoe makkelijk worden ook foutjes gemaakt. Zo kwam ik »Eins im Allem« tegen i.p.v. »Eins in Allem«[hier] en “auf Verstand” i.p.v. “aus Verstand“. De Hongaar Endre Kiss geeft op zijn website als voorlaatste regel: "am Judengott frass Judenfrass!" Dat is toch echt niet juist en duidelijk een fout van de kopiist.
Ik neem nu op advies van Van Leuven hier de versie op die te vinden is in de eindnoten van het hoofdstuk over Nietzsche (Hfst 5 van Deel 2) in Yirmiyahu Yovel: Spinoza. Das Abenteuer der Immanenz [2012]. Het is exact dezelfde versie die in de Duitse Spinozabibliographie is overgenomen uit: Sämtliche Werke; Kritische Studienausgabe [11] / Hg. v. Giorgio Colli u. Mazzino Montinari. – München: Deutscher Taschenbuchverlag, 1980: 319 [zie hier]
Hier dan het Spinoza-gedichtje van Nietzsche in de meest waarschijnlijk juiste transcriptie:
