Had Willem Witteveen verwantschap met Spinoza?

0
424


Willem Witteveen (1952), prof.dr. W.J. Witteveen, was in
Tilburg hoogleraar rechtstheorie en retorica en tevens lid van de PvdA-fractie
van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. Hij behoorde met zijn vrouw en dochter
tot de slachtoffers bij de vliegramp met de MH17 op 17 juli 2014 in Oekraïne. Zij
gingen op vakantie en vlak tevoren had hij bij zijn uitgever de kopij
ingeleverd van wat zijn laatste boek zou worden: De wet als kunstwerk. Een andere filosofie van het recht. Met
collages en miniaturen van de auteur [
Boom, 2014]. Zijn uitgever omschrijft het zelfs als zijn magnum
opus.  


Het kwam onlangs uit en in Trouw van zaterdag 27 december besprak
Kees Schuyt het enthousiast. Schuyt vermeldde vele namen van filosofen die in
het boek aan de orde kwamen (Rousseau, Montaigne, Kant), sociologen (Weber,
Simmel, Selznick) en literaire schrijvers (Orwell, Kafka, Havel e.a.). Spinoza
niet en ik neem aan dat Schuyt, die zich toch als Spinoza-liefhebber
afficheert, wel vermeld zou hebben als Spinoza wél in het boek voorkwam.


Aan het slot vatte hij de kern van
Witteveens levens- en rechtsfilosofie samen in: “De wet is geen instrument om
ons in een keurslijf te persen, maar een poort naar vrijheid, vrede, veiligheid
en voorspoed.” Die passage staat aldaar niet tussen aanhalingstekens, dus ik
weet niet of het letterlijk zo in Witteveens boek staat. Met een kleine aanpassing
werd het ook de kop van de recensie.