Lessing, een Duits schrijver en dichter uit de Verlichting, wordt wel als de eerste moderne schrijver in de Duitse literatuur beschouwd. Hij wordt meestal omschreven als kampioen van de tolerantie en de vrijheid van denken, maar hij stond veel meer echte gelijkheid en evenwaardigheid voor tussen christen en joden, met respect voor elkaars verschillen. Emancipatie van de joden was niet alleen voor hen van belang, maar voor het hele land. Hij hield niet van de ‘digitalisering’ als het onderscheid tussen joden en Duitsers, alsof joden daar al geen deel van uitmaakten.
Lessing was de zoon van een protestantse dominee. Van 1741 tot 1746 genoot hij onderwijs aan de vorstenschool St. Afra te Meißen. Vanaf 1746 studeerde hij te Leipzig theologie. Daar kwam hij in contact met theatervereniging Die Neubersche Truppe die in 1748 zijn eerste toneelstuk opvoerde, de komedie Der junge Gelehrte. Het werd een succes. In Wittenberg studeerde hij enige tijd, tot 1752, geneeskunde maar zijn hart lag bij de literatuur. Hij koos ervoor een onafhankelijk schrijver te worden. Hij had voordien reeds in Berlijn als vertaler en op een krantenredactie gewerkt, en schreef er in 1749 nog twee komedies. Hij raakte aldaar bevriend met de schrijver Friedrich Nicolai, met wie hij later een theoretisch werk over de literatuur uitgaf, Briefe, die neueste Litteratur betreffend; dit luidde een nieuwe stijlperiode in het Duitse classicisme in. Lessings opvattingen over de esthetiek van het theater omvatten zowel gevoelsmatige als morele dilemma's, een stelling die hij in zijn treurspelen verder uitspitte.
Tijdens zijn Berlijnse jaren kwam Lessing in contact met jonge joodse intellectuelen. In 1754 ontmoette hij Moses Mendelssohn. Dit werd het begin van een langdurige en diepe vriendschap. Lessing en Mendelssohn begonnen spoedig samen te werken. Om z'n wat verlegen vriend te bemoedigen regelde Lessing de uitgave van diens eerste werk, zijn Philosophische Gespräche (1755), die meteen Mendelssohns naam als nieuwe schrijver vestigde.
