Geen Nederlandse 18e eeuwse Spinozismusstreit

0
306

Daartoe geïnspireerd door het artikel van Henri Krop “A Dutch Spinozismusstreit: the new view of Spinoza at the end of the eighteenth century” [In: LIAS 32 (2005), 1, p. 185 – 211] heb ik mij de voorbije weken bezig gehouden met – en blogs gewijd aan (waarbij ik dat artikel flink ‘plunderde’):

 

François Hemsterhuis. Litho door J.J.A. Last. UB A'damŸ Francois Hemsterhuis (1721-1790), de eerste Ned. Filosoof die een ander beeld van Spinoza bracht

 

Johan Frederik HennertŸ Johan Frederik Hennert (1733 – 1813), Utrechtse professor in filosofie en wiskunde

 

Bernardus Nieuhoff; zwartekunst-portretŸ Bernard Nieuhoff (1747 – 1831), filosofieprofessor in Harderwijk, schreef Over Spinozisme

 

Ik begon met mijn twijfel uit te Spreken en antwoordde zelfs ontkennend op de vraag: Kende Nederland eind 18e eeuw ook een Spinozismestrijd? Daarbij bekeek ik ook het boekje van Jonathan Israel dat een paar jaar later verscheen, In strijd met Spinoza. Het failliet van de Nederlandse Verlichting (1670-1800) [Bert Bakker, 2007]. Vervolgens wijdde ik blogs – in omgekeerde volgorde dan eigenlijk had gemoeten en zoals Krop ze ook behandeld had – aan elk van de genoemde drie.

Al is er een tijdje verstreken sinds dat eerste blog, ik moet een en ander voor mijn gevoel toch nog even in een korte terugblik afronden. Ook daarbij gebruik ik nogmaals het artikel van Henri Krop (en kan het LIAS-boek terug naar de bibliotheek).