Friedrich Schlegel (1772 – 1829) en Spinoza-fragmenten

0
496

Friedrich Schlegel in 1790De romantische Duitse letterkundige, literair theoreticus, dichter en filosoof Friedrich Karl Wilhelm von Schlegel (von kwam in 1815), de zoon van de lutherse dominee-dichter Johann Adolf Schlegel, studeerde rechten, wiskunde, wijsbegeerte, geneeskunde en klassieke talen in Göttingen en Leipzig. Hij vestigde zich in 1796 bij zijn broer in Jena, waar hij samen met hem en met Novalis de vroeg-romantische beweging begon, waartoe ook Clemens Brentano, Johann Gottlieb Fichte, Friedrich von Schelling en Ludwig Tieck behoorden. Schlegel geldt als schepper van de zogenaamde Universalpoesie die in de geest van de romantiek een synthese van alle kunsten en levenssferen nastreefde.

In 1797 begon hij samen met zijn broer August Wilhelm Schlegel het tijdschrift Athenäum. Ondanks dat het slechts drie jaar bleef bestaan, kreeg het grote invloed. Het werd namelijk hét medium voor de vroegromantici (Schleiermacher, Novalis, Caroline Schlegel). In het eerste jaar verschenen in Athenäum fragmenten zonder naam van de auteur, als gemeenschappelijk werk van Friedrich en August Wilhelm Schlegel, Novalis en Schleiermacher. ‘Fragment’ zag hij (zagen zij) als het voorlopige resultaat van een gedachte die nog in wording was en waarin het denkproces merkbaar was. Een fragment bevatte wel een filosofische gedachte, maar los van enige filosofische systematiek: „Ein Fragment muß gleich einem kleinen Kunstwerke von der umgebenden Welt ganz abgesondert und in sich selbst vollendet sein wie ein Igel.“ Maar erin moet al iets van het – beoogde – geheel waarneembaar zijn – iets van een vroeger of toekomstig geheel [cf. ]