“Zodra er dan ook een meer onafhankelijke geest zal opstaan, die zich niet weerhouden voelt door de weldoende banden van het dogma, zal de dwaling in het volle daglicht treden: dit zal het werk zijn van Spinoza.”
[F.J. Thonnard in Geschiedenis van de wijsbegeerte, 1947]
“De Fransman F.J. Thonnard weet in zijn lijvige overzicht van 1100 pagina’s wel raad met Spinoza. Thonnard gruwt van het pantheïsme dat bij de Nederlander tot volle wasdom komt. Malebranche kan hij het geflirt met het pantheïsme nog net vergeven, omdat deze het katholicisme handhaaft, maar Spinoza komt met zijn ongelukkige verstand en zijn leer die ‘aaneenhangt van contradictorische stellingen’ tot een onzalige en hoogmoedige dwaling.”
Dit schreef Stephan Wetzels op 24 dec. 2012. Die dag bracht hij de laatste van “12 kruimels van mijn hand” die hij schreef voor de filosofiekalender van het filosofiemagazine voor 2012 op zijn blog. Daarin bracht hij deze ‘hommage’ aan F.J. Thonnard.
Het drong niet meteen tot mij door, maar ineens herinnerde ik mij:
