Epictetus

0
281

Iemand die zich met Spinoza bezig houdt, moet toch ook eens aan Epictetus denken. Diens Zakboekje of Encheiridion bevond zich in Spinoza bibliotheek. Ook de literator (en vertaler van de TIE) J.H. Leopold kwam via Spinoza op Epictetus. G.P.M. Knuvelder schrijft in zijn Handboek tot de geschiedenis der Nederlandse letterkunde [Deel IV, 1948-1953 over Jan Hendrik Leopold (1865-1925), p.282]: “Omstreeks 1900 was Spinoza de alleenheerser die over zijn geest regeerde’, verzekert Schmidt-Degener. Diens Ethica werd hem waarschijnlijk het uitgangspunt van zijn filosofische activiteit; Spinoza voerde hem naar het stoïcisme, en dit tot Epictetus en Marcus Aurelius.”

   

Volgens Epictetus, die van Griekse slaaf stoïsch filosoof werd, bepaalt een mens uiteraard niet wat hem overkomt, niet zijn lot, maar heeft hij wel in zijn macht welke houding hij aanneemt tegenover wat hem overkomt. Gezondheid, maatschappelijk aanzien, rijkdom, ziekte: neem het zoals het komt. Die levenshouding zou tot volmaakte vrijheid en geluk leiden.

Ik heb even gewacht tot ik het hele verzameld werk van Epictetus kon aanschaffen dat onlangs uitkwam. Uitgeverij Athenaeum—Polak & Van Gennep maakte een prachtig boekwerk van dit Verzameld werk. Het is voor het eerst dat alle overgeleverde teksten van Epictetus in Nederlandse vertaling in één band zijn opgenomen: de Colleges, de fragmenten en het Handboekje. Gerard Boter en Rob Brouwer hebben deze uitgave voorzien van een inleiding, samenvattingen en aantekeningen.