Edgar Allan Poe (1809 – 1849) zijn er trekken van Spinozisme in hem te ontdekken?

0
495


Ik kom op deze vraag n.a.v. zijn minst gelezen nogal
enigmatische laatste werk Eureka. An
essay on the material and spiritual universe
(1848). Poe bracht het als een
gedicht, maar hij schetste erin diepgaande inzichten over het ontstaan van het
universum (hij zou van het idee van de big bang de voorloper zijn geweest) én
voor hem zou de zwaartekracht geen fundamentele natuurkracht zijn, maar een samengesteld
effect, niet gebonden aan de snelheid van het licht (en daarmee zou hij tevens
de voorloper zijn van de ideeën van de natuurkundige Erik Verlinde). Ook liep
hij vooruit op de na hem komende ontdekkingen van niet-euclidische meetkundes
door aan te geven dat het vijfde axioma van Euclides, het zogenaamde
'paralellenpostulaat', dat zegt dat twee evenwijdige lijnen elkaar nooit kunnen
snijden, een goed begrip van een dynamisch universum in de weg zat. [
cf.]
Ik kom zodadelijk terug op Eureka.


Waarschijnlijk zegt al genoeg dat in geen van de vele
biografieën over Poe Spinoza voorkomt: bij – in willekeurige volgorde – Arthur
Hobson Quinn, Milton Meltzer, Una Pope-Hennessy, Jeffrey Meyers, Thomas
Streissguth, J. Gerald Kennedy & William A. Read (Eds.), Kevin J. Hayes of
in Kevin J. Hayes (Ed.), The Cambridge Companion to Edgar Allan Poe… nergens
komt de naam Spinoza voor. Alleen George Edward Woodberry maakt een
vergelijking van Poe met de "God-intoxicated Spinoza" [Vol 2, p. 124],
maar daarmee verwijst de auteur naar Poe’s schrijfverslaving en die aan drugs en alcohol en zegt die vergelijking iets over de eruditie van de biograaf, niets over Poe. We zouden elk “onderzoek” naar de bovengestelde vraag beter meteen
kunnen staken.