Het was weer zo. Op »enige afstand« in mijn socio viel een dode te beklagen.
Al jaren eerder was ik uitgenodigd op een Open Huis bij een aan mij al vele jaren bekende begrafenisondernemer. Het kopje koffie en het roomsoesje werden genoten in gezelschap van enkele andere bekenden en de trotste eigenaar. Die vertelde, dat zijn bedrijf niet alleen op het oog vernieuwd was, maar ook zijn bedrijfsvoering was aangepast. Zo kon men nu als een soort »laatste wil« wat de begrafenis betreft, als een plan indienen. Voordeel zou zijn, dat men dan wist, hoe de begrafenis, dan wel crematie zou verlopen en .. net zo belangrijk, wat het basisbedrag zou zijn, dat zo iets zou gaan kosten.
Op zich een loffelijk streven. Maar, heeft zo iets rechtskracht ?
De goede man moest toegeven, dat het regelmatig voorkomt, dat hij een begrafenis moet verzorgen van een voor hem bekend persoon, waarvan hij weet, dat de opdracht, die hij van de nabestaanden kreeg totaal niet in overeenstemming was met de opvatting en wensen van de overledene. Maar, gaf hij toe, zijn feitelijke opdrachtgevers zijn die nabestaanden en hij zal zich naar de wil van die mensen moeten schikken. Een van ons groepje voegde daar cynisch aan toe
> Al was het alleen maar, omdat die de rekening moeten gaan betalen.
Er is in de jaren daarna aan deze situatie kennelijk maar weinig veranderd.
En dat heeft veel, dan wel alles, met de veranderde normen en waarden te maken.
Er zijn nog steeds mensen, die het een vanzelfsprekende zaak vinden een al dan niet »eigen graf« of een van de nissen van een urnenmuur te bezoeken, te verzorgen. Helaas is het bijna normaal, dat niet alleen vanwege de prijs, die nabestaande beslissen, dat de overledene (maar) moet worden gecremeerd en de »as« – als was het >>de AS van het Kwaad<< – moet worden uitgestrooid. In België kan men zo iets »efficiënt en proper« noemen.
Het ligt helaas niet voor de hand, dat er een wet zou zijn, die de rechten van een overledene verder beschermt dan de Wet op de Lijkbezorging.
Vraag blijft wel of wij mensen nu echt zo verhard geworden zijn, dat wij aan dergelijke wensen voorbij kunnen gaan ? Dat het niet respecteren ervan tot enige gemoedsonrust nu of later zal voeren.
Wat één ding is zeker, wat doden wordt ontzegd is later zelden – meest nooit – meer goed te maken.