Dat beweert de Poolse geleerde Lech Szczucki in zijn “W
krêgu spinozjañskim (Krzysztof Sandius junior)” [In de Spinozistische cirkel:
Christopher Sandius jr.]. Hij is de enige die daar ooit mee kwam.
Het blog van afgelopen donderdag met informatie van Frank
Mertens over de bibliotheek van Johannes Bouwmeester, liet zien dat die ook
vier boeken bezat van Christopher Sandius – ze worden daar vermeld. Ook Spinoza
had een werk van Sandius– volgens Wiep van Bunge het enige socinaanse [sic] boek
in zijn boekerij [cf. Socinianisme in
de Nederlanden]. Dat betreffende boek wordt door Jacob van Sluis &
Tonnis Musschenga aldus beschreven:
[Quarto] 18. Sandii Nucleus Hist. Eccles. 1676 Col. Cum Tractatu de
Script. Vet. Eccles.
Christoph. Christophori Sandii Nucleus historiæ ecclesiasticæ,
exhibitus in historia Arianorum,
tribus libris comprehensa: quibus praefixus est tractatus de
veteribus scriptoribus ecclesiasticis. –
Secunda editio ab authore locupletata & emendata. – Coloniæ:
apud Joannem Nicolai, 1676
Auteur: Christophorus Christophori Sandius (1644-1680)
Drukker: Nicolai, Joannes, Keulen, 1676-1678
Omvang: [8],436, [20] p.
Catalogus Te Winkel nr. 042 (= Freudenthal 042, Aler 127)
Exemplaar Spinozahuis
geschenk van G. baron Rosenthal.
Frank Mertens schreef voorts: “Soms wordt ook beweerd dat
Sandius en Spinoza elkaar persoonlijk gekend hebben, al heb ik daarvan nooit
enig bewijs gevonden, maar het lijkt me wel de moeite om te onderzoeken in
hoeverre deze onderbelichte denker invloed uitgeoefend zou kunnen hebben op de
kring rond Spinoza.”
Die opmerking maakte mij nieuwsgierig en deed me op
speurtocht gaan naar wat daarover eventueel op internet te vinden is. Zou
Spinoza dat boek dat verscheen in het jaar voor zijn dood zelf hebben
aangeschaft, of zou hij het van de auteur hebben ontvangen daar ze elkaar
kenden?
