Soms springen reacties op blogs erg heen en weer tussen enerzijds het bespreken en analyseren van begrippen van standen-van-zaken (echte kwesties) en anderzijds het verstaan van betekenissen van woorden. Ik doe daar zelf regelmatig ook hard aan mee. Dat laatste is in discussies bijna onvermijdelijk. Maar het is goed om ons dat regelmatig te realiseren en ons af te vragen of we het nog over echte problemen hebben of alléén nog maar over woorden.
Al in de TIE (§§ 88 en 89) is Spinoza scherp en behoorlijk negatief over woorden: die zijn niet anders dan tekenen van dingen zoals ze in de verbeelding bestaan en niet zoals ze in het verstand zijn. Spinoza is een nominalist en voor nominalisten zijn woorden onbelangrijk. Woorden zijn producten van de verbeelding.
Hierover heeft hij het ook op diverse plaatsen in de Ethica. Ik noem zo dadelijk een aantal plaatsen.
Nu zit ook Spinoza met een probleem: hij schrijft en gebruikt daarbij vele woorden. Van belangrijke termen van zaken die er voor hem toe doen geeft hij in de Ethica definities. Maar daarbij en bij de axioma’s, stellingen, bewijzen of uitleg, bij toelichtingen en uitwijdingen (scholia e.d.) gebruikt hij andere woorden die hij bekend veronderstelt. Soms is hij negatief over woorden voor abstracte begrippen, b.v. de ‘algemene begrippen’, die wat hem betreft niets kunnen betekenen of hooguit uiting zijn van verwarde ideeën, maar hij gebruikt ze zelf soms ook.
