Berthold Auerbach (1812 – 1882) Spinoza. Ein Denkerleben

0
518

Berthold Auerbach, ca 1850Joods-Duitse dichter en schrijver, eigenlijk genaamd Moyses Baruch Auerbach. Zijn ouders waren joods en hij, negende kind, was door hen voorbestemd om rabbijn te worden, maar door zijn filosofiestudie in Tübingen, München en Heidelberg en vooral vanwege het bestuderen van Spinoza raakte hij vervreemd van de joodse orthodoxie en besloot hij zich aan de literatuur te wijden. In Tübingen was het David Friedrich Strauss geweest die hem op Spinoza had gewezen.

Auerbach maakte een redelijk gelukkige start met zijn romantisering van het leven van Spinoza in zijn  Spinoza. Ein Denkerleben (1838) – een interessant werk dat als roman of als biografie gelezen kon worden. Hierna schreef hij Dichter en Koopman (1839) en vervolgens maakte hij vertalingen van Spinoza’s complete werken die in 1841 ook werden uitgegeven. In 1842 schreef hij Der gebildete Bürger, waarin hij filosofische onderwerpen probeerde te populariseren. Daarop volgde zijn grootste succes, de Schwarzwälder Dorfgeschichten (1843), verhalen over het boerenleven in het Zwarte Woud, die hem nog meer beroemd maakten. Met Barfussele (1856), Edelweiss (1861), en andere met veel gevoel geschreven verhalen, schetste hij het leven der Zuid-Duitse boeren. Auf der Höhe (3 vols., 1865) waarin een politiek conflict in democratische harmonie wordt opgelost, verscheen in Nederlandse vertaling als Op de Hoogte (1867).

Hij was de voorman van het Duitse steuncomité dat samen met dergelijke comités in andere landen vanaf 1876 geld inzamelde voor het Haagse Spinozastandbeeld.

De tweede editie van Spinoza. Ein Denkerleben verscheen in 1854 en werd bekender. De eerste was niet in Nederland opgemerkt, deze tweede kreeg een uitvoerige bespreking in de Gids door P.A.S. van Limburg Brouwer (zie onder). Deze editie staat gedigitaliseerd bij Gutenberg