Na mijn besprekingen [1 en 2] van het boek over Adriaan Koerbagh van Bart Leeuwenburgh, geef ik hier graag ruimte voor een gastblog, waarin Wim Klever zijn recensie van, wat zeg ik: laudatio over dit boek geeft. En inderdaad, het boek kan niet genoeg geprezen worden. In het vervolg is de laatste dus aan het woord.
Stan Verdult
* * *
Zeer enthousiast ben ik over dit geweldige boek, zoals ik ook in mijn tweet van twee dagen geleden kenbaar maakte: “Ik lees momenteel Leeuwenburgh's prachtige Koerbagh-biografie, die eerdere publikaties samenvat en overtreft door zijn zeer originele aanpak.” Het was voor mij een werkelijk genot om het te lezen. Ik vind dat Leeuwenburgh een fenomenale prestatie heeft geleverd, temeer ook daar hij, zoals ik uit internet-info opmaak, geen ambtelijke aanstelling voor het doen van wetenschappelijk onderzoek heeft. En aan deze uitgave liggen toch wel jaren van intensief bronnenonderzoek ten grondslag!
Ik heb bewondering voor zijn kennis van zaken en zijn voortreffelijke en onderhoudende stijl. Hij heeft een mooi arsenaal van woorden tot zijn beschikking (iets wat mij meer en meer komt te ontvallen). De behandeling van Koerbagh is zeer geschakeerd en lekker breed opgezet. Beter gezegd: naar mijn indruk zelfs compleet. Ik zou niet weten wat er aan de levensbeschouwing, althans voor zover de bronnen het toelaten, ontbreekt. De familieachtergrond, het netwerk van vrienden, studiegenoten en belangrijke sociale relaties; de toestand van de Republiek en de dominantie van de predikanten, de schetsen van het Utrecht van Voetius en de Leidse medische faculteit, etc. etc…. het is allemaal gedetailleerd en toch weer niet overdadig aan de lezer voorgesteld, die zo in staat wordt gesteld te zien hoe dat alles een pittige rol heeft gespeeld. De lezer krijgt een goed beeld van 'ontstaan en ondergaan' van Adriaan, gegeven de mechanismen die de auteur adequaat beschrijft. Van een flink aantal details was ik niet op de hoogte: ik heb op mijn ouwe dag nog wat bijgeleerd.
