Alexander François Sifflé (1801 – 1872) een Zeeuwse spinozist

0
505

Sifflé is een van de herontdekkers van Spinoza in de 19e eeuw in Nederland. Hij kritiseerde de positivisten en – platte – materialisten en hun vooruitgangsdenken en stond een spiritueel spinozisme voor dat later door de generatie van Tachtig omarmd zou worden.

Sifflé studeerde rechten in Leiden (hoewel vooral thuis o.l.v. zijn dominante vader) en werd notaris in Middelburg (in 1828 nam hij de praktijk van zijn vader over). En hij was buiten-universitaire filosoof (ook wel: 'salonintellectueel'), onvermoeibare publicist en spreker die poogde het door de natuurwetenschappen in de verdrukking geraakte bespiegelende en metafysische denken in ere te herstellen. In zijn jonge jaren had hij zich de filosofie van Fichte en Schleiermacher eigen gemaakt.

Hij was betrokken bij het liberalisme in Middelburg, stimuleerde de moderne theologie en de vrije gedachte in Zeeland, en werd een belangrijk wijsgeer van de vrijdenkersvereniging De Dageraad, waarvan hij in 1856 lid werd. Hij kon daarnaast tegelijk ouderling van zijn gemeente zijn: Spinozisme betekende nog geen atheïsme. Hij stond een soort verlicht christendom voor. Ook was hij actief in de Maatschappij tot het Nut van het Algemeen. Hij was een liberaal patriot en stond achter de liberale ‘revolutie’ van 1848. Hij was sterk betrokken bij de wegkwijnende Vlissingsche Courant waarvoor hij lange commentaren schreef en bij de omvorming ervan tot de liberale Zeeuwse Courant, maar ook die redde het niet.